آنچنان که اعضای هیات رئیسه مجلس گفتهاند مجلس هفته آینده جلسه دارد. نمایندگان از ششم اردیبهشت تا شنبه 17 اردیبهشت برای سرکشی به حوزههای انتخابیه میروند و از 17 اردیبهشت تا 7 خرداد تنها فرصت بررسی لایحه بودجه را دارند و زمانی برای بررسی هیچ طرح و لایحه دیگری نیست. به این ترتیب نه تنها فرصتی برای بررسی استیضاح عبدالرضا شیخالاسلامی وزیر کار و امور اجتماعی درصورت بازگشت سعید مرتضوی به تأمین اجتماعی وجود ندارد، بلکه مجالی برای قرائت تحقیق و تفحصهای تصویب شده این مجلس هم نیست. ماده217 آییننامه داخلی مجلس هم به غیراز طرحها و لوایح دو فوریتی اجازه بررسی هیچ طرح و لایحه دیگری را در زمان بررسی لایحه بودجه نمیدهد.
قرائت تحقیق و تفحصهایی که در مجلس به تصویب رسیده و برای هر کدام هزینههای کلانی هم صرف شده هر کدام میتواند علاوه بر افشای کمکاریها و نقصها در حوزه مربوطه، مشکلات مربوط برای پیشرفت و ترقی را بازگو کند.
پرویز سروری رئیس کمیته تحقیق و تفحص از چگونگی عضویت و میزان حضور و سهم تاثیر جمهوری اسلامی ایران در سازمانها و مجامع بینالمللی ضمن اشاره به جلساتی که با وزارت خارجه و نهادهای دیگر داشتهاند میگوید: قرائت این گزارش میتواند به شناسایی و رفع موانع عضویت ایران در مجامع بینالمللی کمک زیادی کند.
وی در پاسخ به این سؤال که مهمترین گرههایی که در این زمینه شناسایی کردهاید چیست؟ عذرخواهی میکند و میگوید: طبق آییننامه اجازه انتشار نتایج گزارش پیش از قرائت گزارش وجود ندارد.
اما در مقاطع و بزنگاههای مختلف برخی روسای این کمیتهها با بیان همان یافتههای اولیه نام خود و تحقیق و تفحصهای خودشان را در رسانهها برجسته کردهاند. بهعنوان نمونه تیرماه سال گذشته که علیرضا مقیمی و علیاصغر پرهیزکار مدیران عامل مناطق آزاد ارس و اروند دستگیر شدند احد خیری رئیس کمیته تحقیق و تفحص از امور مربوط به مناطق آزاد از نخستین کسانی بود که به جزئیات این دستگیریها در رسانهها پرداخت و وعده داد تا2ماه آینده (یعنی اوایل مهر سال90) گزارش تحقیق و تفحص از امور مربوط به مناطق آزاد تجاری قرائت خواهد شد که نشد.
در ماجرایهای انتصاب محمد شریف ملکزاده به معاونت اداری-مالی وزارت امور خارجه و سپس دستگیری او نیز وعده قرائت گزارش تحقیق و تفحص از شورایعالی ایرانیان خارج از کشور دوباره به عرصه رسانهها راه یافت اما با وجود گذشت نزدیک به 17ماه از تصویب این تحقیق و تفحص خبری از قرائت این گزارش و افشای تخلفات احتمالی صورت گرفته در آن شورای پرسرو صدا نیست.
مورد اخیر اینگونه اتفاقات هم به ماجرای انتصاب سعید مرتضوی به مدیر عاملی صندوق تأمین اجتماعی از سوی وزیر کار و به تبع آن استیضاح عبدالرضا شیخالاسلامی برمیگردد. در این مقطع اعلام شد که گزارش تحقیق و تفحص از عملکرد ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز(ستاد تحت ریاست مرتضوی) که 2 سال پیش در مجلس تصویب شده بود و هیچ خبری از آن نبود، در دستور کار مجلس قرار گرفته و قرار است قرائت شود که نشد.
عمر بعضی از این تحقیق و تفحصها بعضا به 2 سال میرسد در حالیکه طبق آییننامه داخلی مجلس مهلت انجام تحقیق و تفحص 6 ماه از تاریخ صدور ابلاغ اعضای هیات توسط رئیس مجلس است و درصورت ضرورت با درخواست هیات و تصویب هیات رئیسه مجلس تا 6 ماه دیگر قابل تمدید است.
اعضای کمیتههای تحقیق و تفحص معمولا 11 تا 15 نفر هستند که اگر بخواهیم آماری سرانگشتی از تعداد نفراتی که در کمیتههای تحقیق و تفحصهای قرائت نشده عضویت دارند اعلام کنیم باید بگوییم نزدیک به 179 نفر برای این تحقیق و تفحصهای بیسرانجام زمان صرف کردهاند.
براساس یک آمار برای هر دقیقه مجلس هزینهای معادل 15میلیون تومان صرف میشود. هزینهای که این تعداد نماینده برای تحقیق و تفحصهایی که قرائت نخواهد شد، صرف کردهاند چقدر بوده است؟
جدول مهمترین تحقیق و تفحصهای جاری مجلس
ردیف | عنوان | تاریخ تصویب | تعداد اعضا | رئیس کمیته | توضیحات |
1 | عملکرد نظام بانکی کشور | 88/6/3 | 13 | پیمان فروزش | - |
2 | امورمربوط به مناطق آزاد تجاری | 88/11/6 | 15 | احد خیری | - |
3 | پرداخت سود سهام عدالت | 90/3/4 | 13 | محسن نریمان | در دستور کار |
4 | سازمان تامین اجتماعی | 89/2/29 | 15 | سلیمان جعفرزاده | جعفرزاده اولین نفری بود که در استیضاح مرتضوی امضایش را پس گرفت |
5 | ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز | 89/1/25 | 14 | علی اکبر اولیا | در دستور کار مجلس |
6 | عضویت در مجامع بین المللی | 89/3/26 | 15 | پرویز سروری | - |
7 | صندوق بیمه محصولات کشاورزی | 89/4/13 | 10 | حاجی اصغری | تقدیم هیات رئیسه شده است |
8 | علل واردات دام زنده به کشور | 89/3/25 | 9 | احمدعلی کیخا | تقدیم هیات رئیسه شده است |
9 | شورای ایرانیان خارج از کشور | 89/8/5 | 15 | حسین ابراهیمی | - |
10 | عملکرد شرکت صنایع پتروشیمی | 90/5/2 | 15 | - | در دستور کار مجلس |
11 | نحوه واگذاری سهام سایپا | 90/3/8 | 15 | نادر قاضی پور | - |
12 | علل واردات محصولات کشاورزی | 90/9/27 | - | - | - |
علاوه بر اینها تحقیق و تفحصهایی مثل حادثه منجر به فوت عدهای از کارگران در کارخانه ایرانخودرو، عملکرد سازمان تأمین دامپزشکی، عملکرد وزارت کشور درخصوص عزل و نصب مدیران استانی، شرکت عمران شهرهای جدید از طرحهای تحقیق و تفحصی است که در مجلس جاری بوده و به نتیجه نرسیده است.